Ұлттық бірыңғай тестілеу (ҰБТ) – Қазақстан Республикасында қолданылатын түлектердің білімін бағалау жүйесі. ҰБТ нәтижелерін орта жалпы білім беру ұйымдары қорытынды мемлекеттік аттестаттау нәтижелері ретінде, ал колледждер мен жоғары оқу орындары қабылдау емтихандарының нәтижелері ретінде таниды.
Қорытынды аттестаттың бағалары, сондай-ақ Қазақстанның жоғары оқу орындарына түсу мүмкіндігі (ақылы бөлімге және грантқа) студенттің ҰБТ-да алатын ұпай санына байланысты. «Болашақ» Президенттік стипендиясын тағайындау кезінде ҰБТ ұпайлары да маңызды.
Өткен жылдардағы мектеп түлектері, колледж түлектері және кейбір басқа да талапкерлер топтары үшін ҰБТ аналогы Кешенді тестілеу (КТ) болып табылады.
Ұлттық бірыңғай тестілеу маусым айының басында, 10 ағынмен (1 күн = 1 ағын) өткізіледі. ҰБТ бір кезеңде өтеді және 125 баллдық жүйе бойынша бағаланады. Студенттер бір күнде бес пәнді: математика, Қазақстан тарихы, орыс тілі, қазақ тілі және таңдаған пәні (шет тілі, биология, география, химия, физика, әдебиет) – әрқайсысына 25 тапсырмадан өтеді. ҰБТ-ға 3,5 сағат, яғни 210 минут кетеді. Грант конкурсы кезінде қазақ мектептері үшін орыс тілі және орыс мектептері үшін қазақ тілі ескерілмейтіндіктен, ЖОО-ға түсушілер үшін ең төменгі өту балы 100-ден 50 (медициналық мамандықтарға түсушілер үшін 55) құрайды. ҰБТ да ауыр психологиялық сынақ.
Екі кезеңдік ҰБТ-ның жобасы бар. Бұл жобаға сәйкес, республика мектептерінің түлектері ҰБТ-ны қазіргі күйінде тапсырып, бірінші кезеңнің нәтижесі еліміздің жоғары оқу орындарына ақылы бөлімге түсуге жеткілікті болады. Грантқа ие болғысы келетіндер, сондай-ақ колледж түлектері, өткен жылдардың түлектері, шетелдіктер және т.б. СТА (Талапкерлерді кешенді тестілеу) тапсырады. Бірақ бұл жоба қазақ мектептерінде әлі жүзеге асырылған жоқ.
Единое национальное тестирование (ЕНТ) — система оценки знаний выпускников, применяемая в Республике Казахстан. Результаты ЕНТ признаются организациями среднего общего образования в качестве результатов итоговой государственной аттестации, а колледжами, вузами — в качестве результатов приёмных экзаменов.
От количества баллов, получаемых учеником на ЕНТ, зависят оценки итогового аттестата зрелости, а также возможность поступления в университеты Казахстана (на платное отделение и грант) . Баллы ЕНТ также имеют значение при присуждении Президентской стипендии «Болашак» .
Аналогом ЕНТ для выпускников школ прошлых лет, выпускников колледжей и некоторых других групп абитуриентов выступает Комплексное Тестирование (КТ) .
Единое национальное тестирование проводят в первых числах июня, в 10 потоков (1 день = 1 поток) . ЕНТ проходит в один этап и оценивается по 125-балльной шкале. Ученики в один день сдают пять предметов: математика, история Казахстана, русский язык, казахский язык и предмет по выбору (иностранный язык, биология, география, химия, физика, литература) — по 25 заданий на каждый. На проведение ЕНТ отводится 3,5 часа, то есть 210 минут. Минимальный проходной балл для поступающих в вузы — 50 (для поступающих на медицинские специальности 55) из 100, так как русский язык для казахских школ и казахский язык для русских школ не учитывается во время конкурса грантов. ЕНТ является также серьёзным психологическим испытанием.
Существует проект двухэтапного ЕНТ. Согласно этому проекту, ЕНТ в нынешнем виде должны будут сдавать выпускники школ Республики, причём результатов первого этапа будет достаточно для поступления в вузы страны на платное отделение. Желающие получить грант, а также выпускники колледжей, выпускники прошлых лет, иностранцы и т. д. должны будут сдать КТА (Комплексное тестирование абитуриентов) . Однако этот проект всё ещё не внедрён в казахстанские школы.